موتورهـای رلوکتانسـی نـوعی از موتورهـا هسـتند کـه مـواد مغنـاطیس دائـم در آنهـا بــه کــار نرفتــه اســت و گشــتاور ایجــاد شــده در آنهــا نا شــی از تمایــل بــه کــاهش رلوکتــانس مـیباشـد. این موتورهای نیز مشابه سایر موتورها شامل دو بخش اصلی زیر می باشند:
1- روتور
2- استاتور
هنگامی که یک جفت قطب از استاتور که روبروی هم قرار دارند، تحریک شوند، روتور با این قطبها هم محور میشود. در یک مدار مغناطیسی در لحظه تحریک، روتور ترجیح میدهد به سمت موقعیتی بیاید که کمترین رلوکتانس مغناطیسی را داشته باشد. هنگامی که دو قطب از روتور هم محور با دو قطب از استاتور میشود، مجموعه دیگر قطبهای روتور نسبت به قطبهای دیگر استاتور هم محور نمیباشند. سپس برای اینکه هر یک از این مجموعه قطبهای استاتور هم محور با قطبهای روتور شوند، به ترتیب تحریک میشوند. با این ترتیب با کلیدزنی پی در پی جریان به درون سیم پیچیهای استاتور باعث میشود که روتور بطور دائم بچرخد.
طرز کار موتور رلوکتانسی
ساختمان موتور رلوکتانسی
مزایا:
در یـک موتـور رلوکتانسـی معمـولا روتـور فاقـد سـیم پـیچ و مـواد مغنـاطیس دائـم اســت. بنابراین دارای مزایای زیر است:
1- بسیار مقاوم
2- ارزان قیمت
3- چگالی توان بالا
4- تعمیر و نگهداری کم
انواع موتور رلوکتانسی:
ایــن ویژگـیهـا موجـب گشـته تـا ایـن نـوع از موتورهـا در سـالهاي اخیـر بیشـتر مـورد توجـه قـرار گیرند. این موتورهـا داراي سـاختارهاي متنـوعی مـی باشـند کـه مـی تـوان آنهـا را در سـه دسـته کلی تقسیم نمود.
1- موتورهاي رلوکتانسی سنکرون
2- موتورهاي سوئیچ رلوکتانس
3- موتورهاي پله اي رلوکتانس متغیر
موتورهــای رلوکتانســی ســنکرون داراي اســتاتوری مشــابه موتورهــای القــایی بوده و روتوری با سـاختاری خـاص مـی باشـند کـه رلوکتـانس آن نـاهمگون و غیـر یکنواخـت مـی باشـد و این ناهمگونی در رلوکتانس موجب تولید گشتاور میگردد. دو ســاختار دیگــر کــه در بــالا معرفــی شــده انــد (موتورهــای ســوئیچ رلوکتــانس و موتورهـای پلـه اي رلوکتـانس متغیـر ) در واقـع بـه لحـاظ سـاختار یکسـان مـی باشـند و تنهـا بـه دلیــل مســائل مربــوط بــه روش کنتــرل و کاربردشــان در برخــی منــابع بــه صــورت جداگانــه دسته بندي شده انـد
کاربردها:
- کاربرد توان پایین
در توان پایین به عنوان موتور شویندهها و خشک کنها ، محرک سیستمهای درب برقی ، پنکه و دمندهها ، سانتریفیوژهای پزشکی ، متههای برقی و همچنین به عنوان محرک ترمز ضد قفل (ABS) مورد استفاده قرار میگیرند.
- کاربرد توان متوسط و توان بالا
در توان متوسط و بالا به عنوان موتور محرککمپرسورهای دوار ، وسایل نقلیه الکتریکی ، پمپها و غیره ، مورد استفاده قرار میگیرند.
همچنین در رنج توانهای مختلف میتوان از این موتورها در مکانهای قابل انفجار مانند معدن و پتروشیمیها و سایر مکانهایی که امکان نشت گاز و انفجار وجود دارد استفاده نمود.