تاکوژنراتور (Tachogenerator) چیست؟

معرفی

تاکوژنراتورها (یا تاخوژنراتورها) که به اختصار تاکو نیز خوانده میشوند، ماشین هایی الکتریکی هستند که بصورت ژنراتور کار میکنند و برای تبدیل سرعت دورانی به سیگنال الکتریکی متناسب با آن به کار میروند. کاربرد اصلی تاکو ژنراتورها در اندازه گیری سرعت و موقعیت دورانی حرکت الکتروموتورها (بطور کلی شفت ها) است.

ساختار

یک تاکوژنراتور دارای یک آهنربای استوانه ای است که روی شفت موتور نصب شده و بصورت هماهنگ با آن میچرخد. همچنین این دستگاه بویینی با سیم پیچی مسی ( که ممکن است دارای پوشش پلاستیکی ضدآب باشد) دارد که در نزدیکی آهنربا قرار میگیرد. با حرکت آهنربا در نزدیکی یا داخل سیم پیچ، جریانی متناسب با سرعت چرخش آهنربا در داخل سیم پیچ القا میشود. این جریان القایی با سرعت و جهت چرخش آهنربا رابطه مستقیم دارد. بنابراین با کالیبراسیون دقیق میتوان سرعت چرخش شفت را تعیین کرد. همچنین با تغییر جهت چرخش آهنربا، قطبیت ولتاژ تولیدی توسط سیم پیچ تغییر میکند و این تغییر جهت نیز بصورت یک سیگنال در خروجی قابل دریافت است.

                                                                                                 ساختمان داخلی یک تاکوژنراتور

کاربرد

خروجی تاکوژنراتور معمولا به یک برد الکترونیکی وارد و به یکی از پایه­ های مقایسه گر آن وارد میشود و جریان (یا ولتاژ) مبنا نیز به پایه دیگر آن متصل است. درصورتیکه جریان (ولتاژ) ارسالی از تاکو کمتر از جریان مبنا باشد، تعداد ارسال پالس توسط برد الکترونیکی افزایش میابد و در نتیجه باعث افزایش سرعت موتور میشود و برعکس اگر جریان ارسالی بیشتر از جریان مبنا باشد، کاهش پالس های ارسالی کاهش سرعت موتور را در پی خواهد داشت. بدین ترتیب میتوان سرعت موتور را همواره در دور مورد نظر ثابت نگه داشت. از این رو تاکوژنراتورها در اندازه گیری و تنظیم سرعت موتورها و تجهیزات متصل به آنها ( نوار نقاله، میکسر، فن و...) کاربردهای فراوانی دارند.

                                                                                                            شماتیک کارکرد تاکوژنراتور

امروزه تاکوژنراتورها را به دو دسته کلی تقسیم بندی میکنند:

• تاکوژنراتور AC شامل تاکوژنراتورهای القایی و سنکترون
• تاکوژنراتورهای DC شامل تاکوژنراتورهای با میدان تحریک و با میدان مغناطیسی دائم.