موتور DC با تحریک سری با دو بخش اصلی 

• 1- استاتور: ایستانه یا استاتور (Stator) بخش ثابت موتور است.
• 2- روتور: بخش چرخنده موتور که چرخانه یا آرمیچر نیز نامیده می‌شود. 

روتور و استاتور نیز هر کدام شامل قسمت سیم پیچی شده و هسته می باشند. در هر دو بخش، هسته وظیفه تمرکز و هدایت میدان را دارد و معمولا از آهن تراس که نفوذپذیری مغناطیسی بالایی دارد ساخته می شود.

اجزاء مختلف موتور DC

استاتور

استاتور قطعه ثابت موتور های DC می باشد. با عبور جریان از داخل سیم پیچی آن، میدان مغناطیسی در جهت ثابت تولید می شود. این میدان در تقابل با میدان مغناطیسی تولیدی روتور، موجب تبدیل انرژی الکتریکی به مکانیکی می شود.

این بخش شامل دو بخش اصلی زیر است:

• 1- هسته: تمرکز شار و جلوگیری از هدر رفت میدان مغناطیسی.
• 2- سیم پیچ: با اتصال به منبع تغذیه، میدان مغناطیسی تولید می کند.

استاتور

روتور

روتور قطعه متحرک موتور های DC می باشد. این قطعه با ایجاد میدان مغناطیسی در جهت خاصی نسبت به استاتور باعث بوجود آمدن یک نیرو دورانی در روتور شده و همین امر باعث چرخیدن روتور یا همان آرمیچر می شود. بنابراین وظایف روتور عبارتند از:

• 1- ایجاد میدان 
• 2- تبدیل انرژی الکتریکی به انرژی مکانیکی و چرخیدن

این قطعه شامل سه قسمت اصلی است:

•   1- بوبین یا مولد میدان مغناطسی : ایجاد میدان مغناطیسی
•   2- کموتاتور : ایجاد جریان الکتریکی در سیم پیچ های روتور به نحوی که بهترین گشتاور ایجاد شود.
•   3- هسته: وظیفه متمرکز کردن شارهای مغناطیسی تولیدی

روتور

اساس کار موتور DC

سیم پیچ استاتور موتور های DC توسط یک منبع خارجی تغذیه می شوند. در نتیجه در آن جریان جاری شده و یک میدان یکنواختی را زیر قطب ها به وجود می آورد(منظور قطب محلی از استاتور است که سیم پیچ دور آن پیچیده شده است). حال اگر آرمیچر نیز توسط منبع خارجی و یا جریان خود استاتور تغذیه شود یک میدان مغناطیسی در آرمیچر نیز پدید خواهد آمد. از برهم کنش میدان های استاتور و آرمیچر، چرخش حاصل می شود که نتیجه آن تبدیل انرژی الکتریکی به مکانیکی خواهد بود.

طرز کار موتور DC

طرز کار موتور DC با تحریک سری

در موتورهای DC سری، سیم پیچی استاتور(میدان) از لحاظ مداری به صورت سری به سیم پیچی روتور(آرمیچر) متصل می شود. در این موتور بر خلاف  موتور DC شنت، سیم پیچی میدان با چند دور سیم با سطح مقطع بزرگ پیچیده می شود تا بتواند کل جریان سیم پیچی آرمیچر را تحمل کند.

طرز کار موتور DC سری

مدار معادل الکتریکی موتور DC سری

ویژگی ها

• 1- موتورهای سری، با مقدار گشتاور شروع زیادی، به کار می افتد.
• 2- وابستگی زیاد سرعت موتور به میزان تغییرات بار.
• 3- موتورهای سری نباید بدون بار شروع به کار کنند(این کار موجب آسیب رسیدن به موتور می شود).

کاربردها

• - راه اندازهای خودرو سواری
• - محرک بالابرها
• - محرک جرثقیل ها
• - محرک قطارها
• و در محل هایی که نیاز به گشتاور راه انداز بالایی دارند و تغییرات سرعت مهم نیست.